ETEN EN GEGETEN WORDEN



alles opgegeten



Donkere zwart-grijze wolken, striemende regen en een  in plastic gehuld mensengroepje, dat is een KNNV excursie, kan niet missen. Het nieuwe natuur en recreatie gebied Kardinge bij Groningen wordt verkend. De boswachter van Natuurmonumenten leidt het groepje sjompende excursiegangers rond en vertelt op aanstekelijke wijze over de schoonheid en het nut van dit nieuwe gebied. In de blog van collega blogger en mede natuurfreak Kees Boele staat iets te lezen over het afsterven van de daar geplantte essen. ( http://keesboelenatuur.blogspot.com/ ). De kwijnende en dode essen hebben ook een ander beestje naar het gebied gelokt. Het is een klein kevertje van zo'n 3 mm. groot, dat leeft tussen de bast en het spinthout van deze bomen. Essenbastkever ( Leperisinus varius ) is zijn naam. Het hoort tot de familie van de schorskevers ( Scolytidae). Na de paring knaagt het vrouwtje een gang tot soms wel 10 cm. lang in horizontale richting, onderwijl links en rechts een eitje leggend. De larfjes vreten zich van hier uit een gangetje in verticale richting van ongeveer 5 cm. lang. Hier brengt het de winter door om in april als torretje te voorschijn te komen. Als er veel van die horizontale gangen worden gemaakt, wordt de boom geringd, stopt de sapstroom en sterft de toch al kwijnende boom. Hoewel deze kevertjes ook wel leven op dode essen, helpen ze op deze manier wel mee het proces te versnellen. De monotone blokken essen zullen langzamerhand plaats gaan maken voor andere bomen en struiken. Deze worden aangevoerd door de wind, bijvoorbeeld wilgen en door vogels zoals de meidoorn, vlier en lijsterbes. Zo zal uiteindelijk een natuurlijk bos ontstaan. En de es? Ach er zullen altijd enkele zijn die de aanvallen van schimmels en kevertjes overleven en mede zorg dragen voor variatie in het nieuwe bos.

Dat niet alle kevertjes de winter zullen overleven was te zien op een gedeeltelijk ontschorst boompje. Mezen en mogelijk een bonte specht hadden de schors opengehakt en de kleintjes als lekkere voedzame hapjes naar binnen gewerkt. De balans in de natuur zal op deze manier weer in evenwicht worden gebracht