LICIFERS OP KURKDROGE HEI



Rode heidelucifer



Zaterdag, het is mistig en het vriest een beetje. Samen met mossenliefhebbers de hei op. Enkele meters van de auto's verwijderd, de eerste mossen. Op een vierkante meter en een boomstam tellen we al gauw zes soorten mos. De korstmossen laten we deze dag vrijwel geheel links liggen. Na een paar stappen op de hei al de volgende mossen. Het is koud en sommige mosjes zijn bevroren. Met stijve vingers de loep vasthouden valt niet mee. Gelukkig zien we zon door de optrekkende mist verschijnen. Langzamerhand wordt het warmer, de mist verdwijnt. Een heerlijk zonnetje ontfermt zich over de kromme ruggetjes van de moszoekers. Heide klauwtjes-, ruig haar- en zand haarmos komen voorbij. Ineens blijft de meute rechtop staan. Behalve de loepen waren er ook verrekijkers mee genomen. Op het topje van een tak zit een klapekster. Hij laat zich goed bekijken tot hij het genoeg vindt en een ander boom opzoekt. We strompelen door de hoge hei en pollen pijpenstrootje in de richting van een ven. Op een kaal open stukje in de hei staan ze er ineens, de Rode heidelucifers ( Cladonia floerkeana ). Zo'n heidelucifer is net als alle andere korstmossen een gewas dat bestaat uit twee verschillende lagere planten. Het is een samenwerkings verband van een schimmel en een alg. Soms doet ook nog een bacterie mee in het spel. Bij onze lucifer is dat echter niet het geval. Twee in een plant, hoe planten ze zich dan voort? Wel, de schimmel is in staat sporen te vormen aan de top van de plant. Hier zijn dat de rode luciferskopjes. Het kan ook gebeuren dat afgebroken stukjes worden vespreid door de wind, water, dier of mens. Ze komen dat niet zo ver als de sporen, maar het is wel een succesvolle manier, want de sporen moeten maar zien of ze terecht komen bij de juiste alg. Een sterk op de rode heidelucifer lijkende soort is het Rood bekermos ( Cladonia coccifera ), die we even later ook nog tegenkomen. Een vlucht kraanvogels trekt voorbij als we in de nattigheid van het ven aankomen. Water-, Gewoon- en Gerimpeld veenmos worden tevoorschijn gehaald. Echte hoogveenplanten zijn het. Er groeit ook een mooi tapijtje veenbessen met hier en daar nog een besje. Langzaam gaat het weer richting parkeerplaats. Kronkelsteeltje, Sikkelsterretje, Knopjesmos, Pluisjesmos en nog een aantal andere mossen begeleiden ons. Het is aangenaam zonnig, aan een picknick tafel eten we een boterham en nemen een bakje koffie of thee. Dan nog even terug om een foto te maken van de klapekster. Als dan ook nog een vrouwtje Blauwe kiekendief langs komt, is de dag meer dan geslaagd en gaan we huiswaarts.



Rood bekermos